اعتیاد یکی از مشکلات اساسی هر جامعه محسوب می شود که برای هرکسی عواقب بدی به همراه دارد. افراد دارای اعتیاد نسبت به یک ماده یا فعالیت خاص، واکنش متفاوتی نسبت به سایرین نشان می دهند. اعتیاد به معنای معتاد بودن به ماده مخدر نیست بلکه وابستگی پیش از حد در انجام و مصرف هر چیزی به اعتیاد ختم می شود.
با ما همراه باشید تا در این مقاله به بررسی اعتیاد و راه های درمان آن بپردایم.
اعتیاد چیست؟
واژه اعتیاد معمولاً بیش از حد مورد استفاده قرار می گیرد و در مورد هر نمونه ای از افراط گرایی به کار می رود. در واقع هرچیزی که شروع به ایجاد مشکلات و عواقب برای فرد و نزدیکان کند، اعتیاد شناخته می شود. اعتیاد شامل وابستگی جسمی و روانی است. و این بدین معناست که این بیماری صرفا وابستگی فیزیکی ایجاد نمی کند.
درست است که از طریق اعتیاد به برخی مواد، مثلاً الکل و مواد مخدر، وابستگی جسمانی ایجاد میشود، اما برای معتاد بودن یک فرد لزوماً چنین نیست، به عبارت دیگر، فرد برای زنده ماندن نیازی به داشتن دارو ندارد.

چه کسی معتاد محسوب می شود؟
دو نکته تعیین کننده وجود دارد که یک معتاد را از کسی که زیاده روی می کند جدا می کند.
فرد معتاد هنگامی که یک ماده یا فعالیت را انتخاب می کند، همیشه کنترل مصرف و یا اعمال خود را از دست می دهد و متوقف کردن آن بسیار دشوار است. آن ها حتی اگر جان خود و خانوادهشان در خطر باشد میل به ترک ندارند و اعتیاد آنها تا زمانی که درمان مناسب برای جنبه روانی اعتیاد انجام نشود، عود خواهد کرد.
در طرفی دیگر فردی که بیش از حد زیاده روی میکند، با داشتن دلیل کافی برای توقف، مانند تهدید به از دست دادن شغل، هشدار مسائل مربوط به سلامتی یا از هم گسیختگی رابطه، میتواند اعتیاد خود را متوقف یا تعدیل کند. حتی ممکن است برای وابستگی به کمک پزشکی نیاز داشته باشند، اما می توانند متوقف شوند.
یک معتاد بدون توجه به شدت عواقب آن برای سلامتی، سلامت روانی، امور مالی، شغلی یا روابط شخصی، قادر به ترک، تعدیل یا متوقف ماندن نخواهد بود.
انواع وابستگی به اعتیاد
این بیماری می تواند وابستگی جسمی و روانی ایجاد کند. کسانی که به فعالیت هایی مانند قمار یا رابطه جنسی معتاد می شوند، برای زندگی نیازی به انجام مکرر آن فعالیت ندارند، بلکه از نظر روانشناختی به فعالیت وابسته هستند اما از نظر جسمی نه!
در ادامه به بررسی انواع این وابستگی ها می پردازیم تا به شما کمک کند دقیقاً نحوه بروز آن و اصطلاحات رایج مرتبط با آن را درک کنید:
وابستگی فیزیکی
در این نوع از وابستگی فرد برای اینکه بتواند فعالیت های رزانه خود را انجام دهد به این ماده نیاز دارد. این وابستگی به این گونه است که استفاده از میزان مصرف اولیه مواردی مانند الکل، مواد مخدر و داروهای تجویزی اثر قبلی را نخواهد داشت، بنابراین مقدار ماده را افزایش می دهند تا اثر مورد نظر را به دست آورند.
اگر فرد سعی کند مصرف دارو را کاهش دهد یا به طور کامل آن را ترک کند، علائم و عوارض ناخوشایند ترک را تجربه می کند. ترس از این علائم است که می تواند بسیاری از افراد را به کمک گرفتن و پایان دادن به اعتیاد خود بی میل کند. بسته به ماده ای که آنها از نظر جسمی به آن وابسته هستند، ترک ناگهانی یا کنترل نشده می تواند تهدید کننده زندگی باشد و همیشه باید توسط یک روانپزشک متخصص اعتیاد باتجربه تحت نظارت باشد.
وابستگی روانی
در همه اعتیادها یک وابستگی روانی وجود دارد. فرد معتاد مجبور است از ماده یا فعالیتی استفاده کند تا برای کنترل احساسات یا زندگی روزمره، احساس درونی خود را تغییر دهد. این افراد هیچ کنترلی بر جنبه روانشناختی اعتیاد ندارند که آنها را وادار می کند بدون توجه به پیامدها و خطرات فزاینده برای خود و دیگران به اعتیاد خود ادامه دهند. تنها زمانی فرد تسکین می یابد که به حد نیاز خود نوشیده یا مصرف کرده باشد!
به عنوان یک بیماری مزمن مغزی عودکننده، جنبه دیگر اعتیاد روانی، این است که آنها به اندورفین ها و مواد شیمیایی لذت بخش مغز اعتیاد دارند که از طریق یک فرآیند خاص اعتیاد (فعالیت) یا اثرات یک ماده خاص آزاد می شوند.
نحوه رفتاری افراد معتاد
سیستم پاداش مغز یک معتاد نسبت به افراد غیر معتاد واکنش متفاوتی نشان می دهد. اثرات لذت بخش تجربه شده بسیار بیشتر از کسی است که از اعتیاد رنج نمی برد. این امر در مورد هر نوع اعتیادی صدق می کند. علاوه بر این، هنگامی که آنها در برابر اجبار تسلیم شدند، ولع شدیدی برای انجام بیشتر پیدا می کنند. با موادی مانند مواد مخدر و مشروبات الکلی، به ندرت سیر و اشباع می شوند تا زمانی که به مرحله فراموشی یا از بین رفتن برسند.
معمولاً این بیماری با رفتارهای خاصی همراه است. خشونت، فراموشی، افسردگی و… از پیامد های ناسازگار است که می تواند برای زندگی فرد مخرب باشد.

درمان اعتیاد
اگر شما یا یکی از عزیزانتان از این بیماری رنج میبرید، لطفا یک روز دیگر را تلف نکنید و حتما برای ترک آن اقدام کنید. این عارضه به طور روزانه جان افراد را می گیرد و مانند هر بیماری دیگری بر عزیزان و خانواده ها تأثیر می گذارد.
برای ترک اعتیاد در مرحله اول باید به بهترین کلینیک ترک اعتیاد مراجعه نمود و تحت نظر بهترین روانپزشک و روانشناس اقدام به ترک نمود. ترک اعتیاد شامل دو مرحله سم زدایی و توان بخشی می شود.
در این مرحله با استفاده از شیوه های متفاوت اقدام به پاک نمودن بدن از وجود هرگونه مواد مخدر می شود و در ادامه از مصرف مجدد جلوگیری می شود و یا میزان مصرف با کنترل تحت نظارت متخصص صورت میگیرد تا به مراتب میزان مصرف به صفر برسد.
پس از ترک اعتیاد فرد نیاز دارد تا از لحاط روانی و روحی نیز درمان شود تا هرگونه وابستگی روانی نیز از بین رود.