آمار ها نشان داده است که تعداد زیادی از بانوان پس از اینکه زایمان را انجام می دهند یا در دوره بارداری خود دچار ناراحتی و تغییر خلق و خو در رفتار می شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی اختلالات روانی پس از زایمان بپردازیم. اینکه به چه علت این اتفاق پیش می‌آید؟ چه نشانه‌هایی دارد و … در انتها نیز راهکار هایی را به شما معرفی می کنیم که می تواند در تغییر خلق و خوی شما تعدیل ایجاد کند.
انواع مشکلات خلقی پس از زایمان
عمده اختلالات روانی پس از زایمان عبارتند از :
- غم بعد از زایمان: شامل اضطراب، ناراحتی، حساسیت، تحریک پذیری و گریه جویی. غم بعد از زایمان، روز سوم یا چهارم بعد از تولد فرزند اتفاق افتاده، تقریبا ده روز طول می کشد و نیاز به درمان ندارد.
- اضطراب و نگرانی در مورد مسائل احتمالی نوزاد (مانند مریضی ، وزن نگرفتن ، گریه ، بیماری غیر قابل پیش بینی یا غیر قابل درمان نوزاد و .. )
- افسردگی پس از زایمان: اگر غمگینی بعد از زایمان بیشتر از دو هفته طول بکشد ، ممکن است شخص به افسردگی دچار شده باشد .
نشانه های افسردگی پوس از زایمان عبارتند از :
- نارضایتی عمده و لذت نبردن
- تحریک پذیری
- خستگی
- تغییر خواب و اشتها
- از دست دادن علاقه به رابطه ی جنسی
- افکار منفی و ناامیدی
- احساس شرم و گناه
- کاهش اعتماد به نفس
- افکار وسواسی:
هجوم افکار وسواسی ممکن است همراه ، یا بدون افسردگی باشد .
روانپریشی پس از زایمان : که با هذیان (باور غلط ) ، و توهم (شنیدن یا دیدن چیزهایی که واقعیت ندارد)، همراه است، روانپریشی بعد از زایمان : شدیدترین بیماری روانی بعد از تولد فرزند است که طی روزها یا هفته های پس از زایمان شروع می شود و در عرض چند ساعت ممکن است ایجاد شود و می تواند خطرناک و تهدید کنندهی زندگی فرد یا نوزادش باشد که نیاز به درمان فوری ، و حتی در برخی موارد بستری دارد !
حتما بخوانید: از اختلال دو قطبی چه می دانید؟
تغییرات روانی بارداری
دوران بارداری یکی از زیباترین دوران زندگی هر زنی است ، اما عدم توجه به وجود اختلالات و مشکلات در این دوران می تواند مسئله ساز باشد . تفکیک وضعیت روانی در طول بارداری :
الف . سه ماهه اول:
عصبانیت و تحریک پذیری گریه بدون دلیل تغییرات هورمونی و خلقی سردرگمی اعتماد به نفس متزلزل تردید و دودلی ( عدم اطمینان از بارداری ) خواب آلودگی و خستگی توجه به خود نگرانی نسبت به سقط جنین ، تغییرات خلق و خو یا جنسیت آن تهوع و سردرد امکان وجود بارداری ناخواسته بی ثباتی احساس و هیجانات در نهایت پذیرش حاملگی
بیشتر بخوانید: ویژگی های بهترین کلینیک روانشناسی در تهران کدام است؟
ب.سه ماهه دوم بارداری:
تغییرات اندامهای بدن ، افزایش وزن بهبود وضعیت روانی تجربه هیجان آور و لذت بخش حرکات جنین مادر جنین را به صورت موجودی جدا ، اما وابسته به خود حس میکند . خود شیفتگی و درون گرایی توجه بیشتر به خوراک و پوشاک خود افزایش تخیلات مثبت و فانتزی در مورد جنین کسب اطلاعات و محافظت از جنین ممکن است نسبت به مسائل خارج از خود بی علاقه شود (مانند شغل ، روابط یا وقایع روزمره)
پ.سه ماه سوم بارداری:
آسیب پذیری (خصوصا در ماه هفتم) ترس های مختلف (مانند به دنیا آوردن نوزاد نابهنجار ، مرگ ، زایمان زودرس ، مادر خوبی نبودن و ..) امتناع از حضور در محیط های شلوغ، افزایش وابستگی و نیاز به حمایت اطرافیان، کند شدن حرکات مادر، قرار گرفتن در معرض اضطراب، مریضی ، افسردگی ، اختلال وسواس و مشکلات خواب
آیا همه افراد پس از زایمان دچار اختلالات روانی می شوند؟
نمی توان این حقیقت را کتمان کرد که زایمان یک تغییر بزرگ در زندگی هر زن است، اینکه برخی از عواطف و احساسات او دچار تغییرات شوند، امری کاملا طبیعی است. تغییراتی نظیر افسردگی، اضطراب، تمایل به گریه، زود رنج بودن و … اگر که ادامه دار و طولانی نباشند مشکلی را ایجاد نخواهند کرد اکا اگر بیش از دو هفته به طول انجامید، بهتر است که حتما بایک فرد متخصص یا روان درمانگرتان در رابطه با آن صحبت کنید.
نکات مهم در مورد مشکلات و اختلالات روانی پس از زایمان
احتمال وجود این مشکلات در زایمان اول بیشتر است .
هورمونها و سابقه ی مشکلات قبل از بارداری بر بروز آن تاثیر دارند .
پدران هم ممکن است به تغییرات خلقی ( مانند وسواس فکری ) دچار شوند !
توصیه هایی جهت تعدیل تغییرات خلقی بعد از زایمان
- بجای تلاش برای یک زن و مادر خارق العاده بودن ، به خوب بودن به اندازه‌ی کافی رضایت دهید و به خود حق بدهید که در مواقعی اشتباه کنید.
- عضویت در جمع مادرانی که به تازگی زایمان کرده اند
- مراجعه به درمانگر
- مراجعه به روانپزشک
- گفتگو و ابراز ترس ها و احساسات به اطرافیان ، بدون شرمساری
- اختصاص زمانهایی مخصوص به خود جهت انجام کارهای مورد علاقه ( مانند مطالعه ، موسیقی و .. )
- درخواست کمک از سایرین ، برای انجام فعالیتهای روزانه
- خواب و غذای کافی و مناسب
تکنیکهای مقابله با مشکلات خلقی دوران بارداری عبارتنداز :
- گفتگو با درمانگر
- عضویت در گروه مادران باردار
- کسب آگاهیهای لازم
- ورزش و یوگا
- مراجعه به روانپزشک
توصیه به مردان
به عنوان همراه و شریک زندگی زن، مردان می توانند کمک بسیاری در بهبود حال او و گذر از این مرحله باشند، برای اینکه همسر خود هر چه زودتر به حال سابق خود بازگردد، لازم است که نکاتی که در ادامه به آن ها اشاره می شود را رعایت کنید. این موارد عبارتند از:
توجه و همراهی نسبت به مسائل و تغییرات جسمی و روحی مادر
به حالات روحی و تغییران ذفتاری همسرتان توجه داشته باشید و در صورتی که در حال جسمانی او نیز تغییراتی ایجاد شد، مانند احساس تهوع، سرگیجه و درد به پزشک مراجعه کنید.
کسب اطلاعات لازم
اطلاعات خود را بالا ببرید تا بتوانید در صورت لزوم به او کمک کنید
فراهم کردن بستر استراحت و آرامش مادر
فضای آرامی را برای همسر خود ایجاد کنید تا او از هر لحاظ در آرامش باشد.
ایجاد امنیت اقتصادی
کلام آخر
اگر احساس می‌کنید فردی در اطراف شما با این شرایط وجود دارد و قصد کمک به او را دارید یا صرفا در این رابطه کنجکاو هستید، شما می توانید سوال‌های خود را در بخش دیدگاه‌های این مقاله مطرح کنید تا در اسرع وقت به آن‌ها پاسخ داده شود.